بر اساس اعلام شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور، هم‌اکنون بیش از ۳۰۰ شهر در وضعیت تنش آبی قرار دارند. وضعیت ۱۰۱ شهر نیز قرمز اعلام شده ‌است. آب آشامیدنی بیش از ۸۰۰۰ روستا با تانکر تامین می‌شود و به گفته حمیدرضا جانباز، مدیرعامل شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور، تابستان امسال خشک‌ترین و گرم‌ترین سال در ۵۲ سال گذشته بوده است.

کمبود آب به گواهی کارشناسان محیط‌ زیست در دو عامل اصلی ریشه دارد: عامل نخست، کم‌بارشی و به دنبال آن خشکسالی‌های سال‌های اخیر است و عامل دوم مدیریت غیراصولی منابع آبی است که به بحران کمبود آب دامن زده است، بحرانی که در تابستان امسال به اوج رسید و اعتراض‌های مردمی در استان خوزستان را در پی داشت.

بحران کمبود آب در مواردی نیز به اختلاف میان مردم دو استان منجر شده است. این در حالی است که اسناد موجود نشان می‌دهد بحران کمبود آب در تابستان امسال، مقام‌های جمهوری اسلامی را غافلگیر نکرد، چرا که از قبل وقوع چنین بحرانی پیش‌بینی شده بود.

مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی در سال ۱۳۹۷ گزارشی منتشر کرد که در آن پیش‌بینی شده بود در سال ۱۴۰۰، حدود ۸۰ درصد جمعیت کشور برای تامین آب شرب در وضعیت تنش آبی قرار می‌گیرند.

به گزارش پایگاه خبری جماران، در تابستان ۱۳۹۷ که این گزارش منتشر شد، معادل ۴۶ درصد جمعیت کشور در تنش آب شرب قرار داشت؛ اگرچه در همان سال نیز در نتیجه تنش‌های آبی نارضایتی‌ها و اعتراض‌هایی در برخی شهرها مثل آبادان، خرمشهر، برازجان، کازرون، بوشهر، اکثر شهرهای استان اصفهان و نقاط دیگر رخ داد، اما این نارضایتی‌ها در تابستان امسال به اوج رسید.

اعتراض‌های مردم استان خوزستان به مدیریت ناکارآمد منابع آبی که در تیرماه ۱۴۰۰ از برخی شهرهای این استان آغاز شده بود، به‌سرعت به دیگر شهرها و استان‌های کشور رسید. اگرچه مقام‌های جمهوری اسلامی با راهکارهای کوتاه‌مدت و موقت مثل باز کردن ورودی‌های رودخانه کرخه و دستگیری گسترده معترضان، سعی کردند اعتراض‌های مردمی را خاموش کنند، از آن‌جا که اصل موضوع یعنی بحران کمبود آب و مدیریت غیراصولی به قوت خود باقی است، امکان اعتراض‌های مردمی همچنان وجود دارد. 

گزارش جدید وزارت نیرو نشان می‌دهد ک ظرفیت مخازن سدهای ایران به حدود ۳۹ درصد رسیده و نسبت به زمان مشابه در سال قبل ۵۰ درصد کاهش یافته است. در این گزارش، وضعیت سدهای استان‌های تهران، خراسان رضوی و شمالی، سیستان و بلوچستان و مرکزی «نامناسب» اعلام شده است.

همچنین بارش‌های جوی از ابتدای مهر۱۳۹۹ تا ۲۷ شهریور ۱۴۰۰ نسبت به مدت مشابه در سال قبل ۵۰ درصد کمتر بوده است.

این آمار نشان می‌دهد که پیش‌بینی‌ها درباره بحران خشکسالی و کمبود آب شرب در حال وقوع است و از آن‌جا که کمبود آب همواره نارضایتی عمومی را در پی داشته است، راه‌‌حل‌های موقتی مثل دستگیری‌های گسترده و ایجاد رعب و وحشت میان معترضان نمی‌تواند مانع شکل‌گیری اعتراض‌های مردمی شود.

به‌تازگی محمدرضا رضایی کوچی، رئیس کمیسیون عمران مجلس، نیز با بیان اینکه ۶۰ درصد ظرفیت سدهای کشور خالی است، از قرار داشتن ۵۰۰ شهر در وضعیت تنش آبی خبر داد و گفت: «اگر کاری انجام نشود، این شهرها درگیر بحران خواهند شد.»